Biến động nổi bật
Trong 4 tháng đầu năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng tích cực với tổng sản lượng đạt 2.875,3 nghìn tấn, tăng 2,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, khu vực nuôi trồng tiếp tục thể hiện vai trò dẫn dắt khi đạt 1.638,9 nghìn tấn, tăng 4,9%.
Trong khi đó, khai thác thủy sản giữ mức ổn định với 1.236,4 nghìn tấn, tăng nhẹ 0,3%, cho thấy xu hướng chuyển dịch rõ rệt từ khai thác tự nhiên sang phát triển nuôi trồng có kiểm soát và có tính bền vững. Về cơ cấu sản lượng, cá tra và tôm nước lợ tiếp tục giữ vai trò chủ lực với sản lượng lần lượt là 603,8 nghìn tấn (tăng 4,7%) và 265,4 nghìn tấn (tăng 5,8%).
Mô hình nuôi trồng thủy sản tại tỉnh Kiên Giang. Ảnh: Hồng Đạt
Nguyên nhân thúc đẩy tăng trưởng
Sự tăng trưởng ổn định của ngành thủy sản đến từ nhiều nguyên nhân tổng hợp. Trước hết là nhờ sự quyết liệt trong điều hành và hỗ trợ từ chính sách, bao gồm phát triển mã số vùng nuôi, nâng cao năng lực truy xuất nguồn gốc và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận chứng nhận quốc tế.
Bên cạnh đó, việc áp dụng rộng rãi các công nghệ mới trong nuôi trồng – như hệ thống tuần hoàn nước, biofloc hay nuôi công nghệ cao trong ao nổi – đã góp phần nâng cao năng suất và kiểm soát rủi ro môi trường. Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước giữ mức ổn định, đặc biệt là nhu cầu từ Hoa Kỳ, EU và Trung Quốc. Đồng thời, mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và hộ nuôi ngày càng hiệu quả hơn, rút ngắn chuỗi trung gian, giảm thiểu chi phí và nâng cao lợi nhuận cho người sản xuất.
Tác động đến chuỗi giá trị nông nghiệp
Tăng trưởng sản lượng, đặc biệt ở khu vực nuôi trồng, không chỉ tạo động lực cho ngành thủy sản mà còn đang tái cấu trúc lại chuỗi giá trị nông nghiệp tại nhiều địa phương ven biển và vùng đồng bằng. Việc mở rộng diện tích mặt nước sử dụng hiệu quả giúp tăng hiệu suất sử dụng đất, tạo thêm việc làm và thu nhập ổn định cho người dân. Mặt khác, nhu cầu nguyên liệu đầu vào như thức ăn, con giống, vật tư kỹ thuật cũng kéo theo sự phát triển của các ngành công nghiệp phụ trợ. Ngành chế biến thủy sản vì thế cũng được hưởng lợi khi có điều kiện đầu tư theo chiều sâu, nâng cao giá trị gia tăng và mở rộng xuất khẩu.
Dự báo xu hướng thời gian tới
Với đà tăng trưởng ổn định trong những tháng đầu năm, ngành thủy sản được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì động lực tích cực trong quý II và 6 tháng đầu năm. Trong đó, nuôi trồng sẽ tiếp tục là trụ cột chính, đặc biệt tại các vùng có lợi thế như Đồng bằng sông Cửu Long, duyên hải Nam Trung Bộ và một số tỉnh phía Bắc. Tuy nhiên, ngành cũng sẽ phải đối mặt với không ít thách thức như biến đổi khí hậu, dịch bệnh trên thủy sản và các rào cản thương mại kỹ thuật từ thị trường quốc tế. Do đó, việc nâng cao năng lực thích ứng và quản lý rủi ro là yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn sắp tới.
Khuyến nghị cho hộ nuôi và doanh nghiệp
Để tận dụng hiệu quả các cơ hội phát triển, cả người nuôi và doanh nghiệp cần chú trọng đến chiến lược sản xuất bền vững. Việc ứng dụng công nghệ nuôi thân thiện với môi trường, tái sử dụng nước và kiểm soát dịch bệnh là yếu tố then chốt.
Ngoài ra, tăng cường đào tạo kỹ thuật, xây dựng vùng nuôi an toàn sinh học, và thiết lập liên kết chặt chẽ giữa người nuôi – doanh nghiệp chế biến – hệ thống phân phối sẽ giúp ổn định đầu ra và nâng cao giá trị sản phẩm. Cùng với đó, các doanh nghiệp cần chủ động cập nhật và tuân thủ các tiêu chuẩn mới từ thị trường xuất khẩu để tránh rủi ro và giữ vững thị phần. Thủy sản Việt Nam đang có cơ hội bứt phá mạnh mẽ, nhưng con đường phía trước đòi hỏi sự đồng hành và phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng người nuôi.
Ứng dụng công nghệ nuôi trồng thủy sản. Ảnh: Trung Hiếu
