Theo số liệu từ Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), trong tháng 5/2025, tổng diện tích lúa bị nhiễm sâu bệnh trên toàn quốc đã lên đến 371,9 nghìn ha. Trong đó, có đến 647 ha bị mất trắng hoàn toàn. Đây là mức độ ảnh hưởng đáng báo động đối với sản xuất nông nghiệp vụ hè thu, nhất là trong điều kiện thời tiết đang diễn biến phức tạp.
Tình hình chung: Áp lực sâu bệnh gia tăng rõ rệt
Tổng cộng có gần 372 nghìn ha lúa nhiễm các loại sâu bệnh, với mức độ nhẹ đến trung bình chiếm phần lớn. Tuy nhiên, hơn 9.800 ha bị nhiễm nặng và gần 650 ha không thể khôi phục. Các đối tượng dịch hại chủ yếu bao gồm sâu cuốn lá nhỏ (chiếm đến 182 nghìn ha), bệnh khô vằn (84,2 nghìn ha), rầy nâu và rầy lưng trắng (43,9 nghìn ha). Diễn biến sâu bệnh ghi nhận trên diện rộng tại Đồng bằng sông Cửu Long, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên.
Bệnh khô vằn lá gây hại cây lúa
Chuyển biến: Chủ động phòng trừ, hạn chế thiệt hại
Trước nguy cơ lan rộng của sâu bệnh, các địa phương đã triển khai biện pháp phòng trừ kịp thời. Tổng diện tích phòng trừ đạt 533,1 nghìn ha – cao hơn gần 160 nghìn ha so với diện tích thực tế bị nhiễm. Riêng sâu cuốn lá nhỏ và bệnh đạo ôn cổ bông đã được phòng trừ rất tích cực, lần lượt đạt 186 nghìn ha và 88 nghìn ha. Điều này phản ánh sự chủ động của nông dân và hệ thống bảo vệ thực vật cơ sở trong việc ứng phó và kiểm soát dịch hại.
Phun thuốc bảo vệ thực vật phòng ngừa sâu hại
Tín hiệu từ thị trường và thời tiết
Trong khi sản xuất nông nghiệp chịu ảnh hưởng từ sâu bệnh và thời tiết khắc nghiệt, thị trường xuất khẩu lúa gạo lại đang giữ nhịp tăng trưởng ổn định. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc bảo vệ năng suất, chất lượng lúa ngay từ khâu canh tác. Thời tiết trong tháng 5 ghi nhận nắng nóng kéo dài, xen kẽ những đợt mưa cục bộ – tạo điều kiện thuận lợi cho rầy nâu, bệnh bạc lá và đạo ôn phát triển mạnh.
Định hướng chiến lược trong tháng 6 và quý III/2025
Dự báo cho thấy sâu bệnh có khả năng tiếp tục phát sinh và gây hại trên diện rộng, đặc biệt trong giai đoạn chuyển mùa. Cơ quan chuyên môn khuyến cáo các địa phương cần tiếp tục giám sát chặt chẽ đồng ruộng, tăng cường thông tin cảnh báo sớm và xử lý dịch hại theo nguyên tắc 4 đúng. Việc ứng dụng công nghệ số, nông nghiệp chính xác và mô hình sản xuất an toàn sinh học sẽ là xu hướng ưu tiên để bảo vệ sản xuất bền vững.
Khuyến nghị dành cho người dân và doanh nghiệp
Người dân cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, không nên chủ quan trước các dấu hiệu bệnh nhẹ. Khi phát hiện ổ dịch, cần phối hợp với cán bộ nông nghiệp phun thuốc đúng giai đoạn sâu non, bệnh mới phát để xử lý dứt điểm, không để lan rộng. Ưu tiên dùng thuốc sinh học, thuốc nội hấp đặc hiệu và phun nhắc lại 2–3 lần nếu cần.
Doanh nghiệp phân phối vật tư nông nghiệp cần chủ động cung ứng các loại thuốc bảo vệ thực vật chất lượng, đúng chủng loại và an toàn cho người sử dụng.
Các hợp tác xã, tổ liên kết nên tăng cường chia sẻ thông tin, tổ chức phòng trừ tập trung để nâng cao hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
