Năm 2024 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho ngành dừa Việt Nam khi lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm từ dừa vượt mốc 1 tỷ USD, đạt gần 1,1 tỷ USD, tăng hơn 20% so với năm 2023. Đây là thành quả đáng tự hào sau hơn một thập kỷ nỗ lực không ngừng của ngành nông nghiệp nước nhà.
Diện tích và sản lượng dừa
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Việt Nam hiện có khoảng 200.000 ha trồng dừa, sản lượng đạt 2 triệu tấn mỗi năm. Đặc biệt, tỉnh Bến Tre, được mệnh danh là “thủ phủ dừa” của cả nước, đã phát triển thêm 921,2 ha dừa hữu cơ trong năm 2023, nâng tổng diện tích dừa hữu cơ lên 18.121 ha, chiếm 23% diện tích dừa toàn tỉnh. Mục tiêu đến năm 2025, Bến Tre sẽ đạt 20.000 ha vùng dừa hữu cơ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế về sản phẩm sạch và an toàn.
Thị trường xuất khẩu và vị thế quốc tế
Việc ký kết nghị định thư xuất khẩu dừa tươi sang Trung Quốc vào tháng 8/2024 đã mở ra cơ hội lớn cho ngành dừa Việt Nam. Chỉ sau vài tháng, kim ngạch xuất khẩu dừa tươi đạt 390 triệu USD, tăng 61% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 5,47% tổng giá trị xuất khẩu rau quả. Trung Quốc nhanh chóng trở thành thị trường xuất khẩu chính, chiếm 25% giá trị xuất khẩu dừa của Việt Nam. Ngoài ra, nhờ lợi thế về giá cả và hương vị, dừa Việt Nam còn được ưa chuộng tại các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Canada và Hàn Quốc.
Trên bản đồ sản xuất và xuất khẩu, Việt Nam đứng thứ 4 về xuất khẩu dừa tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương và thứ 5 trên thế giới. Với hơn 600 doanh nghiệp sản xuất, chế biến, ngành dừa Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế.
Thách thức và giải pháp
Mặc dù đạt được những thành tựu đáng kể, ngành dừa Việt Nam vẫn đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu. Giá dừa từng xuống thấp kỷ lục chỉ 1.000 đồng/quả, khiến nông dân e ngại mở rộng diện tích, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp chế biến hoạt động cầm chừng.
Để phát triển bền vững, các chuyên gia đề xuất:
- Mở rộng mã số vùng trồng: Đảm bảo truy xuất nguồn gốc và đáp ứng yêu cầu của các thị trường nhập khẩu khó tính.
- Chính sách thuế hợp lý: Hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh.
- Xây dựng chuỗi giá trị bền vững: Từ trồng trọt, chế biến đến tiêu thụ, nhằm nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm dừa.
- Khuyến khích sản xuất hữu cơ: Đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh và tăng giá trị xuất khẩu.
Tương lai của ngành dừa Việt Nam
Với những bước tiến vững chắc và chiến lược phát triển hợp lý, ngành dừa Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Việc chú trọng vào chất lượng, mở rộng thị trường và phát triển bền vững sẽ là chìa khóa để ngành dừa tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới.
