Tháng Mười năm 2025 khép lại trong bối cảnh thương mại toàn cầu vẫn đầy bất định, khi giá năng lượng leo thang, xung đột địa chính trị chưa lắng dịu và biến đổi khí hậu tiếp tục làm gián đoạn chuỗi cung ứng nông sản thế giới. Ấy vậy mà giữa dòng chảy phức tạp ấy, nông lâm thủy sản Việt Nam vẫn vươn lên bền bỉ, ghi dấu ấn tăng trưởng ấn tượng cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu. Đó không chỉ là kết quả của những con số thống kê, mà là minh chứng cho sức bền nội tại của nền nông nghiệp Việt Nam – một nền nông nghiệp đang tái định vị mình trên bản đồ thương mại quốc tế bằng chất lượng, tính minh bạch và cam kết phát triển xanh.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản tháng 10/2025 đạt khoảng 5,96 tỷ USD, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 10 tháng đầu năm, tổng kim ngạch đạt 58,13 tỷ USD, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước – một con số ấn tượng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chỉ tăng trưởng khoảng 2,4%. Trong cơ cấu, nhóm hàng nông sản đạt giá trị cao nhất với 31,34 tỷ USD, tăng 15,5%; lâm sản đạt 14,93 tỷ USD, tăng 5,8%; thủy sản đạt 9,31 tỷ USD, tăng 12,9%; và sản phẩm chăn nuôi đạt 512,9 triệu USD, tăng 19%. Sự tăng trưởng này cho thấy nông nghiệp Việt Nam đã bước qua giai đoạn hồi phục hậu đại dịch, bước vào chu kỳ tăng trưởng chất lượng, hướng tới giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Giá trị xuất khẩu Nông lâm thủy sản theo nhóm sản phẩm lũy kế 10 tháng đầu năm 2025
Đóng góp lớn nhất cho thành công xuất khẩu đến từ nhóm hàng nông sản chủ lực. Gạo, cà phê, hồ tiêu, rau quả và hạt điều đều tăng mạnh cả về lượng và giá trị. Riêng gạo – mặt hàng chiến lược trong bối cảnh nhiều quốc gia hạn chế xuất khẩu lương thực – đã giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong nhóm ba nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Nhu cầu gạo thơm, gạo chất lượng cao từ châu Á và châu Phi tăng nhanh, đẩy giá gạo xuất khẩu bình quân lên mức 650–670 USD mỗi tấn, cao hơn 10% so với cùng kỳ năm trước. Cà phê và hạt điều tiếp tục là những sản phẩm nông sản tạo giá trị lớn cho ngành, với nhu cầu ổn định từ thị trường EU và Hoa Kỳ. Đây là tín hiệu đáng mừng, nhưng đồng thời cũng đặt ra yêu cầu ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng và chứng nhận carbon thấp.
Lũy kế 10 tháng đầu năm, cà phê là mặt hàng nông sản có giá trị xuất khẩu lớn đạt 7,41 tỷ USD tăng 61,8% so với cùng kỳ năm 2024. Nguồn: Báo Nông nghiệp và Môi trường
Thủy sản tiếp tục giữ vai trò trụ cột với giá trị xuất khẩu 9,31 tỷ USD, tăng gần 13% so với cùng kỳ năm 2024. Tôm nước lợ, cá tra và sản phẩm chế biến sâu là những mặt hàng chủ lực, được đẩy mạnh sang thị trường Nhật Bản, EU và Trung Đông. Các doanh nghiệp đã tận dụng lợi thế từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và các cam kết về phát triển xanh để mở rộng đơn hàng. Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ nuôi tuần hoàn và tiêu chuẩn chứng nhận quốc tế như ASC và BAP giúp sản phẩm thủy sản Việt Nam không chỉ có giá trị thương mại, mà còn thể hiện hình ảnh một ngành nuôi trồng có trách nhiệm với môi trường.
Lâm sản cũng góp phần quan trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu, đạt 14,93 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm, tăng 5,8% so với cùng kỳ. Dù thị trường đồ gỗ thế giới có dấu hiệu chững lại, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn giữ được đơn hàng nhờ chuyển hướng sang sản phẩm thân thiện môi trường và sử dụng nguồn gỗ hợp pháp có chứng chỉ FSC. Xu hướng tiêu dùng xanh tại châu Âu và Bắc Mỹ đang mở ra cơ hội lớn cho các nhà xuất khẩu lâm sản Việt Nam, nhất là khi Việt Nam đã hoàn thiện khung pháp lý về nguồn gốc gỗ và thực hiện hiệu quả Hiệp định VPA/FLEGT với Liên minh châu Âu. Việc các nhà sản xuất nội địa đầu tư vào công nghệ chế biến sâu, thiết kế và thương hiệu giúp giá trị xuất khẩu gỗ Việt không còn phụ thuộc vào khối lượng thô như trước, mà dựa vào giá trị gia tăng của chuỗi sản phẩm.
Sản xuất nông nghiệp tại khu vực miền Trung chịu ảnh hưởng nặng nề do bão lũ, ngập lụt
Nhưng thành công nào cũng đi cùng thách thức. Biến đổi khí hậu đang làm tăng rủi ro thời tiết cực đoan, ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi cung ứng nông sản, đặc biệt là sản xuất lúa gạo và thủy sản ở đồng bằng sông Cửu Long – vùng xuất khẩu chiếm gần 70% sản lượng nông nghiệp xuất khẩu của cả nước. Hạn mặn, xói lở và ô nhiễm nước thải công nghiệp đang khiến nhiều vùng nuôi trồng phải thay đổi cấu trúc sản xuất. Nếu không kiểm soát tốt, những tác động này có thể làm giảm năng suất, tăng chi phí và ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của nông sản Việt Nam.
Cạnh tranh trên thị trường quốc tế cũng ngày càng khốc liệt. Các nước sản xuất lớn như Ấn Độ, Thái Lan, Brazil hay Ecuador đều tăng cường xuất khẩu với chiến lược giá thấp. Trong khi đó, các yêu cầu về tiêu chuẩn bền vững, chứng nhận carbon, hay chuỗi cung ứng minh bạch ngày càng trở thành rào cản kỹ thuật. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước vẫn gặp khó khăn khi đáp ứng các tiêu chuẩn này, dẫn đến nguy cơ mất thị phần ở những thị trường có giá trị cao.
Tuy nhiên, chính những rào cản ấy cũng là cơ hội để Việt Nam tái định vị thương hiệu nông sản của mình. Việc Bộ Nông nghiệp thúc đẩy Chiến lược Tăng trưởng xanh và Chuyển đổi số trong nông nghiệp đến năm 2030 đang tạo bước ngoặt lớn. Các hệ thống quản lý dữ liệu về vùng trồng, truy xuất nguồn gốc điện tử và bản đồ số sản xuất nông nghiệp đang được triển khai đồng bộ, giúp minh bạch hóa toàn bộ quy trình sản xuất và thương mại. Đây là nền tảng để Việt Nam bước vào kỷ nguyên nông nghiệp số, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế và đảm bảo phát triển bền vững.
Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, xuất khẩu gạo trong 10 tháng đầu năm đạt 7,2 triệu tấn và 3,7 tỉ USD. Nguồn: Báo Nông nghiệp và Môi trường
Đằng sau con số 58,13 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu là hàng triệu người lao động đang trực tiếp đóng góp cho chuỗi giá trị nông nghiệp. Mỗi tấn gạo xuất khẩu là công sức của người nông dân bám ruộng trong mùa bão lũ. Mỗi container gỗ rời cảng là thành quả của những người trồng rừng ở miền Trung miệt mài chăm sóc từng gốc cây. Mỗi lô hàng tôm, cá sang châu Âu là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa người nuôi, nhà máy chế biến và hệ thống logistics hiện đại. Tất cả tạo nên một hệ sinh thái nông nghiệp gắn kết, nơi giá trị kinh tế đi đôi với trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.
Xuất khẩu nông lâm thủy sản tháng 10/2025 vì thế không chỉ là câu chuyện về những con số tăng trưởng, mà là bức tranh phản chiếu năng lực nội sinh của nền nông nghiệp Việt Nam: năng lực đổi mới, thích ứng và vươn xa. Trong hành trình ấy, mỗi bước tiến về công nghệ, mỗi chính sách hướng đến bền vững, mỗi người nông dân, mỗi doanh nghiệp đang cùng nhau viết tiếp câu chuyện của một nền nông nghiệp hiện đại, có trách nhiệm và hội nhập sâu với thế giới.
