Ngành chăn nuôi Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ nhất trong nhiều năm trở lại đây. Từ những mô hình chăn nuôi truyền thống, nhỏ lẻ, giờ đây nhiều nông trại đã trở thành những “nhà máy thông minh” – nơi công nghệ, dữ liệu và tự động hóa cùng vận hành để tạo ra hiệu quả cao, ổn định và bền vững hơn.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 9 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng thịt hơi các loại đạt 5,52 triệu tấn, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, thịt lợn hơi đạt 3,95 triệu tấn (tăng 4,6%), thịt gia cầm đạt 1,52 triệu tấn (tăng 5,6%), và sản lượng sữa tươi đạt 955 nghìn tấn (tăng 5,8%). Mặc dù dịch tả lợn Châu Phi vẫn diễn biến phức tạp với hơn 2.000 ổ dịch tại 31 tỉnh, thành phố, hoạt động sản xuất nhìn chung vẫn duy trì ổn định, đặc biệt ở các doanh nghiệp áp dụng mô hình chăn nuôi công nghệ cao và an toàn sinh học.
Công nghệ biến nông trại thành nhà máy thông minh
Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất là ở chuồng trại. Tại các tập đoàn như TH, Vinamilk, C.P. Việt Nam, Dabaco, hệ thống chuồng kín điều hòa tự động, cảm biến nhiệt – ẩm, hệ thống cho ăn định lượng và theo dõi sức khỏe đàn vật nuôi bằng chip hoặc camera AI đã thay đổi hoàn toàn cách vận hành. Mỗi con vật giờ đây đều có “hồ sơ sức khỏe điện tử”, được giám sát 24/7.
Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 1.200 trang trại ứng dụng công nghệ cao, tăng 8% so với năm 2024. Ở các trại bò sữa, robot vắt sữa tự động và phần mềm quản lý đàn giúp giảm 10–15% chi phí vận hành, đồng thời năng suất bò sữa tăng lên hơn 22 lít/con/ngày – cao hơn 1,5 lần so với bình quân cả nước 5 năm trước.
Trang trại bò sữa ứng dụng công nghệ chăn nuôi thông minh
Liên kết chuỗi – chìa khóa ổn định và bền vững
Không chỉ là câu chuyện công nghệ, chăn nuôi thông minh còn đến từ chuỗi giá trị khép kín. Hiện có hơn 650 chuỗi liên kết chăn nuôi – chế biến – tiêu thụ trên toàn quốc, giúp người nông dân giảm rủi ro thị trường. Doanh nghiệp cung cấp con giống, thức ăn và bao tiêu đầu ra; người nông dân tập trung sản xuất theo quy trình chuẩn.
Nhờ đó, sản phẩm thịt, trứng, sữa Việt Nam ngày càng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, đủ điều kiện xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Trung Đông. Đây chính là minh chứng rõ nhất cho năng lực cạnh tranh mới của ngành chăn nuôi Việt Nam – nơi công nghệ và liên kết cùng đóng vai trò trung tâm.
Dữ liệu, sinh học và môi trường: Ba trụ cột mới của chăn nuôi hiện đại
Sự phát triển công nghệ không chỉ dừng ở máy móc. Nhiều doanh nghiệp đang chuyển sang quản lý đàn vật nuôi bằng dữ liệu lớn (Big Data), kết hợp cảm biến sinh học và phân tích dự báo bằng AI để phát hiện sớm dịch bệnh hoặc stress nhiệt.
Bên cạnh đó, các giải pháp công nghệ sinh học, vaccine thế hệ mới và truy xuất nguồn gốc bằng QR code được triển khai đồng bộ, giúp kiểm soát rủi ro và tăng tính minh bạch.
Ở khía cạnh môi trường, các hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi bằng biogas tuần hoàn và tái sử dụng phụ phẩm làm phân bón hữu cơ đã giúp giảm phát thải khí nhà kính 15–20%, đồng thời tiết kiệm năng lượng vận hành. Một số mô hình tiên tiến còn thu hồi năng lượng sinh học để phát điện, phục vụ trực tiếp cho nông trại.
Triển vọng 2026: Khi nông trại trở thành trung tâm dữ liệu nông nghiệp
Ngành chăn nuôi đang hướng đến mục tiêu 7,5 triệu tấn thịt hơi vào năm 2026, trong đó ít nhất 60% sản lượng đến từ trang trại công nghệ cao. Bộ Nông nghiệp & PTNT đang xây dựng Chương trình “Nông trại số Việt Nam”, thúc đẩy chứng nhận farm digital, hỗ trợ vay tín dụng ưu đãi cho dự án công nghệ cao và phát triển trung tâm dữ liệu chăn nuôi quốc gia (Livestock Data Hub).
Trang trại bò sữa thông minh
Khi công nghệ, dữ liệu và con người hội tụ, mỗi trang trại giờ đây không chỉ là nơi chăn nuôi – mà là một “nhà máy sinh học thông minh”, nơi mọi hoạt động được đo lường, tối ưu và kết nối. Người nông dân trong thời đại mới không còn chỉ là người nuôi, mà là người vận hành hệ thống – người đổi mới thực thụ của nền nông nghiệp Việt Nam.
