Từ 16/6 đến 15/7/2025, diện tích lúa nhiễm đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, bạc lá, và lem lép hạt tăng, trong khi các loại sâu bệnh khác giảm so với tháng trước. So với cùng kỳ năm 2024, hầu hết các loại sâu bệnh ghi nhận diện tích nhiễm tăng, đòi hỏi biện pháp kiểm soát kịp thời.
Các bệnh đạo ôn và bạc lá gia tăng
Bệnh đạo ôn lá bùng phát với 27 nghìn ha nhiễm, tăng 48,6% so với tháng trước và 15,1% so với cùng kỳ năm 2024, diện tích phòng trừ đạt 13 nghìn ha. Bệnh đạo ôn cổ bông nhiễm 4,9 nghìn ha, tăng 24,1% và gấp 2,1 lần so với năm trước, phòng trừ 3,9 nghìn ha.
Bệnh bạc lá nhiễm 8,8 nghìn ha, tăng 39,2% so với tháng trước và 34,4% so với năm 2024, phòng trừ 5,6 nghìn ha. Lem lép hạt nhiễm 13 nghìn ha, tăng 46,1% và 24,8%, phòng trừ 8,5 nghìn ha. Các bệnh tập trung tại Lào Cai, Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng, Đồng Tháp, An Giang, TP. Cần Thơ.
Bệnh đạo ôn hại lúa nếu không được phòng trừ kịp thời sẽ gây hại trên diện rộng ảnh hưởng đến năng suất lúa
Sâu bệnh khác giảm nhẹ
Sâu cuốn lá nhỏ nhiễm 13,5 nghìn ha, giảm 10,3% so với tháng trước nhưng tăng 6,1% so với năm 2024, phòng trừ 5,9 nghìn ha. Rầy nâu, rầy lưng trắng nhiễm 4,4 nghìn ha, giảm 82,2% nhưng tăng 42,9% so với năm trước, phòng trừ 2,5 nghìn ha.
Sâu đục thân 2 chấm nhiễm 2,9 nghìn ha, giảm 11% nhưng tăng 12,2% so với năm 2024. Sâu năn giảm mạnh 65,5% (100 ha), chuột hại lúa giảm 31% (7,1 nghìn ha), và ốc bươu vàng giảm 7,2% (38,1 nghìn ha), tập trung tại Đồng Tháp, TP. Cần Thơ, Cà Mau.
Tác động đến sản xuất lúa
Sự gia tăng đạo ôn lá, bạc lá, và lem lép hạt gây áp lực lớn lên năng suất lúa, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam trong vụ Hè Thu và Thu Đông. Tuy nhiên, giảm diện tích nhiễm sâu năn, chuột, và ốc bươu vàng cho thấy hiệu quả phòng trừ tại một số khu vực.
Bệnh bạc lá lúa làm lá đòng sớm tàn, nhanh chóng chết khô, bộ lá sơ xác, tỷ lệ hạt lép cao, năng suất giảm sút
Nông dân đã áp dụng giống kháng bệnh và thuốc bảo vệ thực vật, nhưng cần tăng cường giám sát tại các vùng dịch bệnh tăng mạnh.
Dự báo: Cần kiểm soát đạo ôn và bạc lá
Nếu thời tiết ẩm ướt tiếp diễn, đạo ôn lá, bạc lá, và lem lép hạt có thể tiếp tục lan rộng trong các tháng cuối năm 2025, đặc biệt tại ĐBSCL và Bắc Trung Bộ. Các tỉnh cần tăng cường giám sát và phòng trừ kịp thời.
Việc kiểm soát sâu bệnh hiệu quả sẽ đảm bảo năng suất lúa, đặc biệt trong vụ Thu Đông và Mùa.
Khuyến nghị cho địa phương, nông dân và doanh nghiệp
Địa phương cần tăng cường tập huấn, cung cấp giống lúa kháng bệnh và hỗ trợ kỹ thuật phòng trừ, đặc biệt với đạo ôn và bạc lá.
Nông dân nên tuân thủ lịch thời vụ, vệ sinh đồng ruộng, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách và liên kết với hợp tác xã để chia sẻ thông tin phòng trừ.
Người nông dân phun thuốc để phòng trừ bệnh bạc lá và sâu bệnh
Doanh nghiệp cần đầu tư vào nghiên cứu giống kháng bệnh, cung cấp thuốc bảo vệ thực vật chất lượng và hỗ trợ nông dân tiếp cận công nghệ phòng trừ hiệu quả.
